DOMANDA
Nixtieq nistaqsi liema ktieb gie klassificat mill knisja Kattolika bhala dewterokanonici? Grazzi hafna. (Rosemarie Magru, 17 ta’ April 2015)
TWEĠIBA minn Dun Pawl Sciberras
Tajjeb li qabel nagħti tweġiba għad-domanda tiegħek, għall-benefiċju tal-qarrejja ġenerali, nagħti tifsira tal-kelma dewterokanoniċi. Il-kelma kanoniċi, ġejja mill-Ġrieg kanon mil-Lhudi qaneh, li tfisser qasba (kanna) tal-kejl u tfisser virga li tkejjel biha. Fis-sens bibliku tfisser il-ġabra jew lista tal-kotba magħrufin u aċċettati mill-Knisja bħal Kotba Ispirati.
Hemm il-kotba msejjħa protokanoniċi li dejjem kienu magħrufin u aċċettati bħala Ispirati. Imbagħad hemm oħrajn magħrufa bħala dewterokanoniċi li f’xi żmien, fost il-Kattoliċi stess (fis-seklu II u III) kien hemm xi dubju dwarhom jekk humiex Ispirati, imma li ġew aċċettati bħala kanoniċi iktar tard. Huma għalhekk imsejħa “dewtero”kanoniċi għax daħlu mat-tieni (dewtero) grupp. Dawn huwa:
Mit-Tesment il-Qadim – Tobija, Ġuditta, Makkabin 1 u 2, Baruk, L-Ittra ta’ Ġeremija, l-Ekkleżjastiku (jew Bin Sirak), u xi siltiet mill-Kotba ta’ Ester u ta’ Danjel.
Mit-Testment il-Ġdid – L-Ittra lil-Lhud, l-Ittra ta’ Ġakbu, It- Ittra ta’ Pietru , It-2 u 3 Ittra ta’ Ġwanni, l-Ittra ta’ Ġuda, u l-Apokalissa ta’ San Ġwann.
Bid-definizzjoni tal-Konċilju ta’ Trentu (1546) dawn kienu ġew aċċettati wkoll fil-lista ta’ Kotba Ispirati. Imma dawk li ġew aċċettati bħala kanoniċi wara l-oħrajn fit-Testment il-Ġdid ġew aċċettati fil-kanoni tal-Bibbja Protestanta (flimkien mal-Kanoni iqsar Lhudi għall-kotba tat-Testment il-Qadim). Il-kotba dewterokanoniċi tat-Testment il-Qadim ma ġewx aċċettati mill-Protestanti u baqgħu magħrufa bħala Apokrifi (“moħbija”). Din hi r-raġuni għaliex il-Bibbji Protestanti huma iqsar minn dawk Kattoliċi.
Il-moviment ekumeniku wassal liż-żewġ kurrenti biex jippublikaw flimkien Bibbji Interkonfessjonali, fejn il-kotba tal-Bibbja meqjusa Apokrifi mill-Protestanti jiġi publikati għalihom bejn it-Testment il-Qadim u t-Testment il-Ġdid. (17 ta’ April 2015)