Vanġelu (Ġw 8, 1-11): Is-silta tal-lum ma kontx issibha fil-Vanġelu fl-ewwel 200 sena. Dan għaliex in-numru ta’ Nsara beda jikber ġmielu u ħafna bdew jgħixu ħajja ta’ xejn mhu xejn. Għalhekk il-Knisja adottat pastorali aktar riġida: ma kinitx taħfer tliet dnubiet: ċaħda tal-fidi, qtil u adulterju. Min ikun ħati t’hekk, kien ikun eskluż mill-komunita’. Għalhekk ma setgħux jaċċettaw il-kliem ta’ Ġesu: “L-anqas jien ma nikkundannak.” Maż-żmien irranġaw l-affarijiet, u dis-silta sabet postha f’S. Ġwann, għalkemm ħafna biblisti jaqblu li kitibha Luqa għax tinħass in-nuqqas tagħha fl-aħħar tal-Kapitlu 21.
- “L-għada qabel is-sebħ mar fit-Tempju.” Wara lejl jitlob, sebaħ jum ġdid fejn Ġesu se jikxef il-veru Wiċċ meraviljuż tal-Missier f’dawl li jgħammex. Imur jitlob fit-Tempju fejn issir ukoll ġustizzja bi kriterji umani. Iġibulu adultera li ma nafux x’jisimha. Din hi simbolu ta’ kull bniedem li ma jibqax fidil għall-wegħdiet tal-Magħmdija tiegħu, għax jaħseb li, jekk jitbiegħed minn Alla, se jkun aktar ferħan. Permezz ta’ Ibnu, Ġesu ta’ Nazaret, il-Missier irid juri x’ġustizzja jagħmel ma’ dawn it-talin, u kemm din hi differenti mir-raġunar u l-kriterji tal-bnedmin.
- “Ħadulu quddiemu mara li nqabdet tiżni.” Din kienet żagħżugħa li kienet għada ma marritx tgħix ma’ żewġha, għax inkella l-piena ma kinetx tkun tħaġġir imma tgħallieq. Il-piena tal-mewt kienet ukoll għal min joqtol xi ġenitur u min ikasbar is-Sibt. Dawn il-kundanni rari kienu jseħħu fil-fatt. Kienu fit-Torah biex juru l-gravita’ ta’ dan l-aġir. Il-mira tal-kittieba u l-Fariżej ma kinitx din iż-żagħżugħa, imma Ġesu. Kellhom fatt konkret u. waqt li jikkwotaw lil Mose’, riedu jaraw jekk Ġesu jimxix fuq il-loġika umana li min jiżbalja ħaqqu l-kastig. Ma felħux aktar jaraw lil Ġesu jintroduċi ġustizzja ġdida fid-dinja, Xtaqu jdaħħluh f’xibka għax, jekk jgħid li l-adultera ma ħaqqhiex kastig, ikun qed imur kontra t-Torah. Jekk jgħid li ħaqqha, il-midinbin ma jibqgħux aktar ifittxuh. Hawn għandna żewġ uċuh tal-ġustizzja. Dik tal-Fariżej aktar timxi mal-loġika. Il-periklu hu li nattribwixxu dix-xorta ta’ ġustizzja għal Alla. Illum ħafna jaqgħu f’dal-periklu għax iridu li Alla jkun ġust skond kif jgħid is-sens komun. Dan mhux Alla veru imma idolu. Għalhekk Ġesu llum irid jgħallimna li d-dnub ma jitħassarx biċ-ċarċir tad-demm tal-midneb jew ta’ xi ħaruf maqtul u maħruq fit-Tempju. Biex tagħti tagħlima lill-midneb kemm hu gravi d-dnub, jew biex ma jerġax iweġġa’ lil għajru, inutli tibagħtu għall-mewt. Kemm-il darba nisimgħu Nsara jgħidu fuq il-qtil ta’ xi kriminali: “Ħaqqu! Il-ġustizzja laħqitu!” Hija dagħwa li ngħidu li dil-kwalita’ ta’ ġustizzja hija t’Alla.
- “Imma, int, xi tgħid?” Ġesu ma weġibx, imma miel minn qaddu ‘l isfel u beda jikteb b’sebgħu fit-trab. Ma riedx li jiddiskuti magħhom fuq il-ġustizzja jew jikxef l-intenzjoni ħażina tagħhom. Hu kellu f’moħħu żewġ għanijiet: wieħed li jsalva lill-mara, u l-ieħor li jsalva ‘l dawk li qed jakkużawh billi jilliberahom mill-kriterji ħżiena ta’ ġustizzja li kellhom. Hawn għandna folla bl-istint tal-massa bħan-ngħaġ ta’ Bendu: biżżejjed wieħed jitfa’ ġebla biex l-oħrajn jagħmlu bħalu bla ma jaħsbuha darbtejn. L-istess jiġri meta wieħed iħaġġar bi lsienu u bil-kalunji. Ma jħossux ħati għax “kulħadd hekk qed jagħmel.” Ġesu jitbaxxa fis-skiet u jħażżeż fit-trab. Il-folla waqfet ħesrem, mgħaġġba ssaqsi lilha nnifisha: “Hemm x’qed jagħmel dak?” Fis-silenzju li waqa’, kull wieħed kellu ċans jieqaf jirrifletti u stħajjel lil Ġesu jgħidlu: “Għalfejn ġejt hawn? Ġejt minn rajk jew ġiegħlek xi ħadd jew xi ħaġa? Jew ġejt imkaxkar mal-kurrent? X’se tieħu minn dan it-tħaġġir? Qed tinħeba fil-folla biex ma tħossokx tistħi tagħmel ħaġa bħal din?”
- Il-Fariżej intebħu x’qed jiġri. Għalhekk kisru s-silenzju billi komplew jinsistu għal tweġiba. Ġesu qam dritt u qal: “ Min fostkom hu bla dnub…..” Biex iżarma l-qawwa tal-folla, ma jindirizzax lil kulħadd flinkien, imma kull individwu wieħed wieħed: “Int tista’ tgħid li qatt m’għamilt dnub? Żgur int pur u perfett? Iva? Mela waddab l-ewwel ġebla.” Dan jgħodd għalina wkoll: “Qabel ma tħaġġar b’ilsienek, aħseb ftit għaliex se tagħmel dan. Għax forsi se tgħid il-verita’? Din raġuni biżżejjed biex tperreċ lil għajrek ma’ kullimkien? X’ġid se joħroġ? Żgur li ħadd m’għandu xejn xi jxandar fuqek?”
- Ġesu reġa’ tbaxxa jikteb fit-trab. La għamel hekk darbtejn sinjal li importanti. Ġesu ma kitibx id-dnubiet fit-trab biex iġiegħel in-nies jistħu, kif jaħsbu xi wħud. Hu kien fit-Tempju u kien qed jikteb fuq blata. Li ried jurihom hu dan: “Għandkom il-Liġi miktuba fuq twavel tal-ġebel. Għadkom ma naqqaxtuhomx fuq qalbkom?” “Jum wieħed nibdel qalbkom tal-ġebel f’waħda tal-laħam, biex tħobbu kif iħobb Alla” (Ġeremija. Eżekjel).
- “Kif semgħu jgħid dan…qabdu u telqu,” mhux b’mistħija imma konvinti li għal daqsexjn kienu se jagħmlu ħaġa ħażina. Ir-rabja li kellhom kienet qed tisirqilhom il-ferħ. Dan reġgħu kisbuh hekk kif iddeċidew li jħallu dik il-mara bi kwietha.
- Ġesu jibqa’ bil-qiegħda u jħares ‘il fuq lejn il-mara. Isejħilha “mara’ għax bla isem. Simbolu tal-“għarusa” li fl-aħħar iltaqgħet mal-“Għarus” li jħobbha minkejja t-tradimenti tagħha. Is-silta tispiċċa b’turija tal-vera ġustizzja ġenwina t’Alla: “L-anqas jien ma nikkundannak. Mur u tagħmilx aktar ħsara lilek innifsek.” Il-messaġġ tal-lum hu: noqogħdu attenti mill-ġustizzja tal-bnedmin; u ma nistennewx li Alla juża dil-kwalita’ ta’ ġustizzja. Aħna ħlaqna ħafna każi biex inwaddbu n-nies l-infern, waqt li l-kelma “infern” l-anqas biss insibuha fil-Bibbja. Alla jiddistingwi bejn id-dnub, li Hu jikkundanna bis-sħiħ, u l-midneb, li Hu jħobb dejjem u ma jikkundanna QATT. L-adulterju hu dnub kbir u jweġġa’ l-membri tal-familja fejn iseħħ. Alla jobgħod dan id-dnub u l-ħsara li jġib miegħu. Jobgħod ukoll ix-xewqat ħżiena li jwasslu għalih. Imma l-midneb hu ibnu u jaħfirlu minn qabel ma jiddispjaċih. Jekk nikkundanna oħrajn, jien midneb nispiċċa nikkundanna lili nnifsi. Dan iġib rimors u sens ta’ ħtija li jagħmel ħafna ħsara għal saħħti. Alla dan ma jridux. Irid li jien inħossni maħbub u ferħan minkejja l-waqgħat tiegħi. Fil-Qrar jiħtieġ nisma’ kelma ta’ faraġ biex nerġa’ nqum, nibda folja ġdida, u nkompli ngħix ferħan. “Il-ġustizzja t’Alla hi ħanina. Il-ħniena t’Alla hija ġusta” (Papa Franġisku).
Sors: lachiesa.it/liturgia/omelie/padrefernandoarmellini