Minn ġrajja ta’ skarpan f’raħal żgħir tar-Russja
Martin Avdeich kien skarpan f’raħal żgħir tar-Russja. Kien jgħix f’kantina li kellha tieqa in-naħa ta’ fuq tal-ħajt li kien jagħti għal barra. Minnha kien jista’ jara biss is-saqajn ta’ dawk li jkunu għaddejjin minn fuq il-bankina. Ta’ spiss kien jagħraf xi żarbun li kien ikun għadda minn taħt idejh. Dan kien ifakkru f’sidu. Kien bieżel ħafna għax kien jaħdem tajjeb u ma tantx kien jitlob ħlas. Martu u wliedu kienu mietu, u Martin kien iddispra u waħħal f’Alla.
Darba waħda, ġie ħabib tiegħu li kien bniedem tar-ruħ, u Martin fetaħ qalbu miegħu. “Jien qed ngħix bla tama. Kull tant nixtieq li ma ngħix iktar.” Il-ħabib wieġbu: “Int iddisprat għax trid tgħix biex tkun kuntent int. Aqra l-Vanġelu u ssir taf kif Alla jixtieqek tgħix.”
Martin iddobba Bibbja u beda jaqra silta minn hemm u silta minn hawn. Aktar ma jaqra aktar beda jħoss it-toqol li kellu jiħfief. Darba qara l-fatt ta’ meta Ġesu mar għall-ikel għand wieħed Fariżew, u dan la laqgħu b’tgħannieqa, la tah bewsa tal-paċi u l-anqas ħasillu riġlejh. Martin beda jhewden: “Kieku kellu jiġi jżurni Ġesu, jien hekk se nilqgħu?”
Baqa’ jhewden fuq dan sa ma daħal fis-sodda u beda jogħnos. F’ħin minnu qam b’ħasda u sema’ leħen ġej mir-rokna l-aktar mudlama tal-kamra: “Kun af li għada se niġi nżurek.” Ma kienx ċert jekk ħolomx jew kienx tassew sema’ dal-leħen.
L-għada qam u beda jsewwi żarbun tas-suldati. Sema’ ħoss mal-bieb u mar jara min kien. Kien hemm raġel li, waqt li kien qed jimpala l-borra mill-bankina għal fuq karettun, laqatlu ftit il-bieb. Martin induna li kien qed iterter bil-bard. Qallu: “Ieqaf naqra u idħol ftit għall-kenn.” “Ma ngħidlekx le.” Daħlu, u Martin għamillu kikkra te sħuna. “Niżżik ħajr. Kien għoddni se jħossni ħażin bil-bard. Imn’Alla kont int. Jekk tagħmilli kikkra oħra inkun nista’ nkompli l-ġurnata. Jisimni Stepanic,” u komplew jitkellmu ftit fuq xogħlhom. Wara li telaq, Martin qeda tlett klijenti.
Xi s-sagħtejn, it-tieqa ddalmet b’figura ta’ mara li kienet qed tipprova tistkenn mir-riħ qawwi li kien qed jonfoħ. Martin ħass xi ħadd jimbuttah biex imur jara min hi. Tela’ jiġri t-taraġ u fetaħ il-bieb. Induna li l-mara f’dirgħajha kellha tarbija u, mill-ilbies imkittef li kellha, qatagħha li kienet fqira. Stedinha tidħol tistkenn u tistrieħ ftit. Daħlet u resqet qrib in-nar li Martin kellu mkebbes fir-rokna tal-kamra. Malajr saħħan ftit minestra u, waqt li bdiet tiekol u titma’ t-tarbija, bdiet tgħidlu x’kien ġralha. “Ir-raġel qabduh bil-lieva u bagħtuh ‘il bogħod. Ilni sena ma nisma’ b’aħbaru. Spiċċawli l-flus għax bit-tarbija ma nistax immur naħdem. Bdejt nirhan kull ma kelli, saħansitra l-aħħar xalla li kien għad fadalli.” Martin sab kowt qadim. “Hawn ħa, qadim imma għadu jsaħħan. Ħu dawn il-ftit flus ukoll u mur ifdi x-xalla lura.” Irringrazzjatu fil-waqt li qaltu: “Alla jbierkek.” Hawn qallha x’kien ħolom. “Min jaf?” qaltlu. “Kollox hu possibbli.”
Martin kompla b’xogħlu. Ftit wara sema’ xi ħadd iwerżaq. Ħareġ barra u waħda mara anzjana qaltlu li ġie tifel jiġri u serqilha tuffieħa minn xkora frott li kienet qed tbiegħ. Laħqet qabditu minn xagħru u kienet se ssejjaħ lill-pulizija. “Jekk inħallsek jien, tħallih imur?” saqsa Martin. “Ħaqqu xebgħa frosta.” “U aħfirlu miskin.” “Kollox sew,” qalet il-mara fil-waqt li telqitlu xagħru minn idha. Ġiet biex tgħabbi l-ixkora fuq daharha, u t-tifel , biex speċi jpatti għalli kien għamel, qallha, “Ħa ngħinek, nann.” Tbissmitlu u qaltu: “Bil-qalb kollha.” U telqu.
Martin reġa’ daħal fil-ħanut u kompla jaħdem. Għal kull dell li kien jaqa’ fuq it-tieqa, kien jgħarrex biex jara hux Ġesu. Wara xi ħames klijenti oħra, ma setgħax jara aktar biex idaħħal il-ħajta fil-labra. Għalhekk qam, ta kinsa ħafifa, poġġa l-lanterna fuq il-mejda u fetaħ il-Bibbja. Xtaq ikompli fejn kien ħalla l-aħħar, imma bla ma jaf kif, infetaħ f’paġna oħra. Sadattant kien qed jaħseb kif Ġesu ma kienx tfaċċa. F’dak il-ħin sema’ vuċi ssefsiflu f’widnejh: “Martin, qed tagħrafni?” “Min int?” qal xi ftit imbeżża’. U mir-rokna tal-kamra feġġ Stepanic, qallu “Jien”, daħaklu u għeb. Vuċi oħra qaltlu “Jien”; dehret il-mara bit-tarbija, daħkitlu u għebet. Reġa’ sema’ “Jien” u dehru l-anzjana u t-tifel bit-tuffieħa, daħkulu u għebu. Qalb Martin riedet tfur bil-ferħ, għax fehem li Ġesu kien ġie jżuru f’dawn il-persuni fil-bżonn, u hu kien laqgħu mill-aħjar li seta’. Ħares lejn il-paġna tal-Bibbja li kienet infetħet quddiemu u qara: “Dak li tagħmlu mal-iċken fost dawn ħuti, tkunu għamiltuh miegħi.”
(Storja meħuda minn kitba ta’ Leo Tolstoy)
Verżjoni bil-Malti minn Edward Tagliaferro
Aktar minn Edward Tagliaferro …